Hiện nay, trên địa bàn xã Bình Minh (Thăng Bình), mô hình làm kho đông lạnh để dự trữ hải sản đã đem lại hiệu quả rất cao, góp phần tăng thu nhập cho ngư dân.
Theo ông Trương Công Thuấn (thôn Hà Bình, xã Bình Minh) - chủ kho đông lạnh đầu tiên của xã, hiện nay trên địa bàn xã có không dưới 20 kho đông lạnh, mỗi kho có sức chứa từ 5 đến 20 tấn cá, mực các loại. Theo ước tính, với số kho đông lạnh hiện có trên toàn xã Bình Minh, lượng hải sản được dự trữ mỗi đợt khoảng từ 300 đến 400 tấn, mỗi năm từ 3 đến 5 đợt như vậy thì lượng hải sản được dự trữ khoảng từ 1.000 đến 2.000 tấn. Việc đầu tư nhiều kho đông lạnh trên địa bàn đã giúp ngư dân chủ động tiêu thụ tại chỗ một lượng lớn hải sản, giúp ổn định đầu ra và tránh được điệp khúc “được mùa mất giá”.
Toàn xã Bình Minh hiện có hơn 200 chiếc tàu thuyền với công suất từ 45CV đến hơn 1.000CV. Trừ những chiếc đánh bắt xa bờ làm nghề câu mực khơi và lưới rê, thường bán hải sản cho các chủ nậu ở địa phương khác thì số tàu thuyền tại chỗ mỗi năm đánh bắt được hàng chục ngàn tấn hải sản các loại. Với lượng hải sản lớn như vậy, ngoài những khâu chế biến tại chỗ như muối mắm, phơi khô, luộc, bán tươi thì còn có các chủ nậu nơi khác đến mua chuyển đi chế biến hoặc tiêu thụ, cũng giúp ngư dân phần nào yên tâm cho đầu ra của hải sản. Tuy nhiên, khi lượng hải sản của ngư dân đánh bắt được quá nhiều, nếu tàu vào bờ trễ thì việc tìm chỗ bán thật sự khó khăn, hoặc phải chịu hạ giá mới bán được sản phẩm, còn nếu không bán thì hải sản sẽ tiếp tục sụt giảm giá vì không còn giữ được độ tươi nguyên. Nhiều chủ tàu dở khóc dở cười khi đánh bắt trúng mùa mà bán giá chẳng được bao nhiêu. Vừa lo đánh bắt vừa phải lo vào bờ sớm để bán cho được giá, nhiều khi do tranh giành chủ nậu mà xảy ra xích mích giữa các chủ phương tiện.
Từ khi kho đông lạnh ra đời trên địa bàn xã, đầu ra hải sản đã được giải quyết rất tích cực. Cá, mực tươi hàng ngày ở xã Bình Minh đã được các chủ kho thu mua hơn một nửa nên lượng hải sản còn lại các xưởng chế biến hoặc các chủ nậu thu mua vừa đủ. Theo đánh giá của Ban nông nghiệp xã Bình Minh, từ khi có các kho đông lạnh của các hộ kinh doanh, lượng hải sản tươi lúc nào cũng thiếu, ngư dân không bị ép giá như trước, thu nhập cũng ổn định nên yên tâm đánh bắt. Những hộ có kho đông quy mô ở Bình Minh phải kể đến hộ ông Đặng Chúc, Phạm Anh, Trần Thành (thôn Hà Bình), ông Nguyễn Dũng, Trần Thanh (thôn Tân An)… với diện tích kho từ 30m2 trở lên, mỗi hộ có từ 2 đến 3 kho có khả năng chứa hàng từ 15 đến 20 tấn. Ngoài ra còn nhiều hộ vừa xây kho đông, vừa xây kho lạnh, đối với những loại hải sản xuất bán ngay trong ngày hôm sau thì chủ kho sẽ cho vào kho lạnh để chờ kết quả của chuyến biển ngày hôm sau, nếu các tàu vào bờ mà không có nhiều cá thì họ sẽ đưa số cá ở kho lạnh ra bán ngay để thu lợi.
Còn tàu vô mà cá vẫn nhiều thì họ sẽ chuyển vào giữ đông để chờ lúc khan hàng hoặc tàu thuyền nghỉ trăng mới xuất bán. Những hộ có kho lớn, thường chủ động trữ hàng vào thời điểm gần cuối mùa biển, đợi đến khi tàu thuyền nghỉ đông thì mới xuất bán, giá bán có thể gấp 3 - 4 lần so với khi mua vào. Do chủ động trong việc xuất nhập nguồn hải sản tươi, các hộ có kho đông lạnh thường biết cách điều tiết cung ứng hải sản một cách hợp lý nên hầu hết đều có thu nhập rất cao từ việc đầu tư theo mô hình này. Theo ông Đặng Chúc (chủ 3 kho đông lạnh lớn ở thôn Hà Bình), số tiền đầu tư cho mỗi kho có quy mô chứa từ 15 đến đến 20 tấn chỉ tốn khoảng 100 đến 120 triệu đồng, so với đầu tư vào tàu thuyền thì chỉ bằng 1/3 nhưng hiệu quả thì có thể gấp 1,5 đến 2 lần, lại góp phần giải quyết ổn định đầu ra cho nguồn hải sản, giúp nhiều người tăng thu nhập. Thật vậy, đa số hộ đầu tư xây kho đông lạnh kinh doanh hải sản trên địa bàn xã Bình Minh đều trở nên khá giả, thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Có những thanh niên còn rất trẻ, vừa mới lập gia đình nhưng biết đầu tư vào kinh doanh ở lĩnh vực này đã trở nên khá giả...
Một mô hình đầu tư không cần vốn lớn nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các gia đình, từ người kinh doanh đến ngư dân trực tiếp đánh bắt trên biển, góp phần thúc đẩy kinh tế biển của xã Bình Minh ngày càng phát triển ổn định.
TRƯƠNG HÙNG